Ślęża wznosi się 717,5 m n.p.m. w Masywie Ślęży, na Przedgórzu Sudeckim. Jej wysokość względna to 500 m n.p.m. To jeden z najniższych szczytów, które należy zdobyć, aby znaleźć się na liście Zdobywców Korony Gór Polski. Choć niska, króluje również w rejestrze Korony Sudetów oraz Korony Sudetów Polski. Nazywana była Górą Sobótką oraz Górą Milczenia. Dziś mówią też na nią Śląski Olimp. Jest tu Rezerwat Przyrody Góra Ślęża.
Ślęża jest jednym z najciekawszych miejsc w Polsce. Ma bardzo ciekawą historię. Było to bowiem miejsce kultu solarnego. Oddawano tu cześć zarówno słońcu, jak i bóstwom solarnym. Do dziś na jej szczycie można obejrzeć pozostałości po pradawnych, pogańskich obrzędach. Na wierzchołku i w drodze na niego znajduje się pięć starożytnych rzeźb. Największe wrażenie na turystach zazwyczaj robi kamienny niedźwiedź, ale są tu również panna z rybą, dzik, mnich i grzyb.
Na szczycie znajduje się kościół oraz Święte Źródło, obok którego stoi pogańskie bóstwo z drewna. Kościół na Ślęży pochodzi z XII wieku, kiedy to na śląskich ziemiach panował Bolesław III. Góra ta należała początkowo do zakonu augustianów i to dla nich wybudowano tu klasztor i kościół. Dzisiejsza świątynia nie jest jednak pierwotną. To kościół, który odbudowano w połowie XIX wieku, po pożarze swego drewnianego poprzednika. Jeszcze dwadzieścia lat temu w budynku odbywały się nabożeństwa i koncerty. Potem był zamknięty ze względu na osuwające się schody, popękane ściany, posadzki, zły stan techniczny wieży. Smutkiem napawał również zawilgocony chór oraz zniszczony ołtarz. W międzyczasie prowadzono tam badania geologiczne. W 2013 roku rozpoczęły się zaś prace ratujące tę świątynię.
Na szczycie znajduje się także Dom Turysty PTTK. To w nim Zdobywcy KGP znajdą pieczątkę do swojej książeczki. Niestety, w obiekcie nie ma bieżącej wody. Dlatego nie zapewnia on turystom miejsc noclegowych. Można jednak się tu zatrzymać, odpocząć i zjeść posiłek. Sala jadalniana pomieści jednorazowo 80 osób.
Ślęża to jedna z najczęściej zdobywanych polskich gór. Od kilku lat, co roku, w kościele na szczycie, w sylwestrowy wieczór odbywa się msza święta oraz powitanie Nowego Roku. Świątynia zawsze w tym czasie jest pełna. Warto zatem wiedzieć, jak wejść na szczyt. O to kilka propozycji (na podstawie mapa-turystyczna.pl):
Ta trasa liczy 4,3 km. Pokonuje się ją średnio w dwie godziny. Suma podejść na niej wynosi 498 m, a zejść 7 m. Do wiaty na ścieżce przyrodniczej (420 m n.p.m.) prowadzi szlak niebieski, stamtąd należy na szczyt iść już szlakiem żółtym.
Droga ma 4 km długości, podobnie, jak z Sobótki, idzie się nią około 4 godzin. Suma podejść na tej trasie wynosi 452 m, a zejść 33 m. Cały czas należy iść szlakiem żółtym. Szlak prowadzi przez Przełęcz Dębową.
Ze Strzegomian należy dojść na skrzyżowanie szlaków (371 m n.p.m.), tam wybrać szlak niebieski i iść nim do wiaty na ścieżce przyrodniczej (420 m n.p.m.). Od tego momentu na szczyt prowadzi już szlak żółty. Trasa liczy łącznie 4,3 km. Pokonuje się ją w około 2 godziny. Suma podejść na niej wynosi 466 m, a zejść 7 m.
Trasa wiedzie szlakiem żółtym. Jej długość to 3 kilometry. Jest to jedna z najkrótszych dróg prowadzących na wierzchołek Ślęży. Można ją pokonać w około 1,5 godziny. Suma podejść na niej liczy 326 m.
To trasa, która biegnie na szczyt szlakiem czerwonym, przez Rozdroże Holtei’a. Liczy 3,2 km, więc jest jedną z najkrótszych. Można ją przejść w 1,5 godziny. Suma podejść na niej wynosi 450 m, a zejść 4 m.
To natomiast jest jedna z najdłuższych dróg prowadzących na szczyt. Dystans na niej wynosi 8,3 km. Pokonuje się ją w zależności od narzuconego tempa około 3 do 3,5 godzin. Suma podejść na niej osiąga 515 m, a zejść 87 m. Na wierzchołek Ślęży z Jędrzejowic prowadzi szlak żółty.
Ślęża zdecydowanie jest jedną z najpiękniejszych Pereł Śląska. W zależności od wybranego szlaku czeka na Was mnóstwo miejsc, które warto zobaczyć. Wizyta na szczycie również przyprawia o szybsze bicie serca. Nie tylko zobaczycie na nim zabytkowy kościół oraz miejsce pogańskiego kultu, ale także będziecie mogli podziwiać niezwykły widok na panoramę Dolnego Śląska. Warto jednak zwrócić uwagę również na:
W północno-wschodniej części masywu znajduje się Pieczara Władysława, w południowo-zachodniej zaś Wisząca Skała. W pobliżu Ścieżki pod Skałami nie można pominąć zaś Walońskiej Groty, zwanej też Zbójecką Pieczarą. Na trasie Sulistrowiczki-Ślęża znajduje się natomiast Samotna Skała.
Z pewnością najważniejsze jest źródło znajdujące się na szczycie, ale z Masywu Ślęży wypływa ich znacznie więcej. To m.in. słynne Źródło św. Anny, które znajduje się przy ścieżce przyrodniczej „Przełęcz pod Wieżycą-Źródło Anny”, a także Ślężan, Potrójne Źródełko, Źródło św. Jana, Źródło św. Jakuba.
Zanim wybierzecie się szlakiem na szczyt Ślęży, koniecznie zacznijcie swą wyprawę od zwiedzania wsi. Znajduje się tu Kaplica Najświętszej Maryi Panny Dobrej Rady. Powstała ona w latach 90. ubiegłego wieku. Ciekawy jest jej kształt, który przypomina siedmioramienną gwiazdę. Wybudowano ją z drewna, zachowując styl zakopiański. Kolejnym miejscem we wsi, które warto obejrzeć, jest Park Wenecja. Powstał na początku XX wieku, ale jego historia sięga końca pierwszej połowy XVIII w. Dziś można podziwiać tylko pozostałości tego miejsca. Zwróćcie uwagę na bramę wjazdową, kamienne kontury, pozostałości po zabudowaniach stawów, drewnianą „Dolną” bramę.
Rozpoczynając wędrówkę na szczyt Ślęży w Sobótce, należy najpierw udać się na tutejszy Rynek. Obejrzyjcie:
