W Tatrach ponownie TOPR ogłosiło I stopień zagrożenia lawinowego. Tatrzański Park Narodowy wydał zaś ostrzeżenie, że należy przygotować się do wędrówki w warunkach zimowych. Co to oznacza? Jakie stopnie zagrożenia lawinowego obowiązują w Polsce? Jak przygotować się na trekking zimą? Wyjaśniamy.
Nie tylko podczas śnieżyc ratownicy górscy wspominają o zimowych warunkach na stokach i szlakach. Możliwe jest to również jesienią oraz wczesną wiosną. W górach pogoda nie zna kalendarzowych pór roku. Potrafi więc płatać różne „figle”.
Warunki zimowe w górach oznaczają śnieg, śliskie szlaki, a często i oblodzenia na nich. W niższych partiach gór, jeśli jeszcze nie ma jeszcze pokrywy śnieżnej, to najczęściej spotykane jest błoto. W tym momencie na górskich szlakach powinny przebywać osoby, które mają doświadczenie w zimowych trekkingach. Umiejące ocenić ryzyko i wiedzące, w jaki sposób należy zachować szczególną ostrożność. Istotne jest bowiem posiadanie i umiejętność wykorzystania w praktyce lawinowego ABC, jak również raków, czekanów oraz kasku. W skład lawinowego ABC wchodzą lawinowy detektor, sonda i łopata.
Znaczące jest także dopasowanie odzieży do aktualnych warunków w górach. Dodatkowa para wełnianych skarpet, polar, czapka i rękawice to podstawowa zawartość pomocniczego ekwipunku. Ponadto na sobie należy mieć grubą zimową kurtkę, rękawice, czapkę i szalik. Wskazane jest używanie bielizny termicznej i odzieży wodoodpornej. Nadrzędny jest wybór obuwia, które musi gwarantować bezpieczeństwo w trudnych warunkach. W tym przypadku sprawdzi się podeszwa 100% TPR, czyli wykonana z gumy termoplastycznej. Zapobiega ona poślizgom. Cholewka zaś powinna być za kostkę. Oprócz tego buty muszą być wygodne, czyli odpowiednio dopasowane do stopy użytkownika, a także przystosowane do założenia na nie raków.
Kiedy podawane są komunikaty o dostosowaniu się do warunków zimowych, należy zapomnieć o termometrze w dolinie i przygotować się na duże trudy podczas wędrówki. Przede wszystkim jednak należy sprawdzić alert dotyczący zagrożenia lawinowego w danej partii gór. Następnie zaś dostosować się do zaleceń z nim związanych.
Góry są nieprzewidywalne, szczególnie od jesieni do wczesnej wiosny. Wraz z nagłymi zmianami pogody na wędrowców czyha wiele niebezpieczeństw. Chcąc przed nimi ustrzec piechurów, wprowadzono stopnie zagrożenia lawinowego. Co one oznaczają?
Przede wszystkim należy wiedzieć, że stopnie zagrożenia lawinowego informują o stabilności pokrywy śnieżnej oraz prawdopodobieństwie wyzwolenia lawiny. Jest ich pięć, najmniejsze ryzyko niebezpieczeństwa zachodzi przy stopniu pierwszym, największe, wręcz ekstremalne przy piątym. Stopień zagrożenia lawinowego w górach, w zależności od regionu wprowadza TOPR (Tatry) lub GOPR (inne regiony).
Stopnie zagrożenia lawinowego:
W tym przypadku pokrywa śnieżna jest na ogół dobrze związana, a także stabilna. Lawiny mogą wystąpić, aczkolwiek zazwyczaj dzieje się tak przy dodatkowym, dużym obciążeniu, na bardzo stromych i ekstremalnych stokach. W tych miejscach zalecane jest wówczas zachowanie ostrożności. Należy jednak brać pod uwagę, że istnieje również ryzyko samoistnego zejścia małych lub średnich lawin.
Na większości stoków pokrywa śnieżna jest w tym przypadku dobrze związana. Istnieje jednak ryzyko lawin na stokach stromych, ze względu na możliwość umiarkowanego związania pokrywy śnieżnej. Na stokach umiarkowanych zejście samoistnej, dużej lawiny jest mało realistyczne. Możliwe jest to natomiast przy dużym obciążeniu dodatkowym na stokach stromych i ekstremalnych. Przy ogłoszonym stopniu drugim zagrożenia lawinowego w górach powinny przebywać tylko osoby doświadczone. Takie, które potrafią ocenić możliwość zagrożenia zejściem lawiny oraz znają zasady zachowania bezpieczeństwa.
Informuje, że możliwe jest zejście lawiny nawet przy małym, dodatkowym obciążeniu. Szczególną ostrożność należy zachować na stromych stokach. Istnieje znaczne ryzyko zejścia samoistnych, średnich, a nawet dużych lawin. Należy zatem zachować bardzo dużą ostrożność. W górach nie powinny przebywać osoby, które nie mają sporego doświadczenia trekkingowego zimą.
Oznacza on, że na większości stromych stoków pokrywa śnieżna jest związana słabo. Istnieje zatem prawdopodobieństwo występowania nierzadkich, samoistnych lawin już przy małym obciążeniu dodatkowym. Ryzyko to występuje w szczególności na stromych stokach. W momencie, kiedy ogłoszony jest ten alert, należy pozostać w dolinie i zrezygnować z wędrówek po górach.
W tym przypadku zarządzany jest całkowity zakaz przebywania w górach. Wprawdzie w Polsce występuje on dość rzadko, aczkolwiek w tym momencie należy się dostosować całkowicie do zakazu górskiego trekkingu i wspinaczki. Pokrywa w górach jest bowiem niestabilna i niezwiązana. Istnieje bardzo duże ryzyko zejściach sporych rozmiarów lawin. Nie tylko na ostrych stokach, ale też umiarkowanych.
